BM'nin arakan’la ilgili Genel Kurulu'na katılmayan Myanmar lideri Aung San Suu Kyi, bunun yerine televizyonlardan yarım saatlik İngilizce bir demeç verdi. Ancak Aung San Suu Kyi’nin söylediği pek çok şey, en hafif tabirle gerçeklerden kaçınan nitelikteydi. CNN'in derlemesine göre, Nobel Barış Ödülü sahibi liderin Arakanlı Müslümanların (Rohingya) yaşadığı krizle ilgili beş cümlesi ve gerçekler:

Suu Kyi, Arakanlı Müslümanların ülkeden neden gittiğini bilmediğini söyledi. Ancak bu gerekçeler, BM’nin eski genel sekreteri Kofi Annan’ın yazdığı Arakan raporunda açıkça belirtiliyor. Ağustos ayında yayımlanan raporda, Rohingyaların yaşadığı sosyo-ekonomik güçlüklerin yanı sıra, Arakan’daki Müslümanlara vatandaşlık verilmemesi ve polis ile askerin bölgede uyguladıkları şiddet vurgulanıyor.

       2. “Myanmar uluslararası denetimden korkmuyor.”

Dünyanın ülkesine odaklandığını bildiğini söyleyen Suu Kyi, uluslararası denetimden korkmadıklarının altını çizdi. Ancak Arakan’a medya, insan hakları örgütleri ve diplomatların girişi neredeyse yasak. Ay başında gazetecileri dolaştıran Myanmarlı yetkililerin gösterdikleri fotoğrafların mizansen olduğu ortaya çıkmıştı. Associated Press muhabiri, mizansen fotoğraflarda ‘kendi evini yakan Müslüman’ olarak gösterilen kişilerin Hindu olduğunu belirtmişti.

       3. “Arakanlıların büyük çoğunluğu göç etmedi.”

3,1 milyon civarında nüfusu olan Arakan’ın yaklaşık bir milyonunun Rohingya Müslümanı olduğu tahmin ediliyordu. BM’ye göre, 25 Ağustos’tan bu yana yaklaşık 400 bin Rohingya Bangladeş’e kaçtı. Daha önceki göç dalgalarında da yaklaşık 1 milyon Müslüman Bangladeş’e kaçmıştı.

       4. “Arakan’daki herkesin eğitim ve sağlığa erişimi var.”

Annan komisyonunun raporuna göre, hareket özgürlüğü kısıtlanan Müslümanlar, eğitim ve sağlıkkonularında diğer Myanmarlılara göre çok daha dezavantajlı. Bazı bölgelerde sağlığa erişimi olmayan Müslümanlar, bu yüzden hayatlarını kaybediyor.

       5. “5 Eylül’den bu yana temizlik operasyonları yapılmıyor.”

Uluslararası Af Örgütü’ne göre 5 Eylül’den bu yana 10’u aşkın köy yakıldı. Rohingya Kurtuluş Ordusu'nun, 25 Ağustos tarihinde Arakan eyaletindeki polis noktalarına düzenlediği saldırılarda 12 güvenlik görevlisini öldürmesinin ardından toplamda en az 62 Müslüman köyü ateşe verildi. Bölgeden kaçanlar, güvenlik görevlilerinin yanı sıra Müslüman olmayan komşularının da kışkırtılarak kendilerine saldırdığını söylüyor.

"Myanmar Bangladeş sınırına mayın döşedi"

Uluslararası Myanmar Bağımsız Araştırma Misyonu Başkanı Marzuki Darusman, Myanmar hükümetinin, Arakan eyaletinde ordu ve Budist  milliyetçilerin saldırılarından kaçarak Bangladeş'e geçen Arakanlı Müslümanların  geri dönmesini engellemek için sınır bölgesine mayın döşediğini bildirdi. 

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyinin 36'ncı oturumunda üye ülkelere hitap eden Misyon Başkanı Darusman, Arakanlı Müslümanların "büyük bir vahşetle karşılaştığını" ve "insanlık dışı bir propagandaya" maruz kaldığını söyledi.

Darusman, Myanmar makamlarının, Arakan eyaletinde 25 Ağustos'tan sonra düzenlediği operasyonlarda "toplu katliamlara, aşırı güç kullanımına, şiddete ve  tüm köyleri yok etmeye" yöneldiğinin altını çizdi.

BM'ye bağlı Misyonun Başkanı Darusman, elde ettikleri bilgilere göre,  Bangladeş'e sığınan Arakanlı Müslümanların geri dönmesini engellemek isteyen  Myanmar hükümetinin, iki ülke arasındaki sınır bölgesine mayın döşediğini, bunun sonucunda da Arakanlı Müslümanların öldüğünü veya sakat kaldığını kaydetti.

Myanmar hükümetiyle iletişim halinde olduklarını aktaran Darusman,  hükümetten, BM görevlilerinin ülkeye ön koşulsuz tam erişimi talebinde  bulunduklarını dile getirdi.

Ölü sayısı tespit edilemiyor

Myanmar ordusunun silahlı militanlarla mücadele gerekçesiyle Arakan'da sivillere yönelik saldırılarında, 25 Ağustos'tan bu yana çok sayıda Müslüman hayatını kaybetti. Myanmar yönetiminin bölgeye giriş çıkışlara izin vermemesi nedeniyle ölen sivil sayısı tam olarak tespit edilemiyor. Ancak bölgeden kaçanlar, binlerce kişinin öldüğünü söylüyor.

On binlerce Arakanlı Müslüman, can güvenliği nedeniyle halen bölgeden uzaklaşmaya çalışıyor. Myanmar'dan kaçan siviller dağlık bölgeler, Naf Nehri ya da denizyoluyla Bangladeş'e geçiyor.

Bangladeş'e 25 Ağustos'tan bu yana 400 bine yakın Arakanlı Müslüman ulaştı.

Nobel ödüllü ama...

Ülkede demokrasi talep ettiği için 15 yıl boyunca ev hapsinde tutulan ve Nobel Barış Ödülü sahibi Suu Kyi'nin şiddeti engelleyecek adımlar atmaması, Batı'daki destekçileri tarafından da tepki çekiyor.

Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, önüne geçilmezse krizin "etnik temizliğe dönüşeceğini" ve "tam anlamıyla korkunç bir trajedi" yaşanacağını söylerken, Suu Kyi ise, Arakan krizinin "yanlış bilgilerden oluşan buzdağı" tarafından büyütüldüğünü, "sahte haberlerin teröristlerin çıkarlarına hizmet ettiğini" öne sürmüştü.